“A nuk është e çuditshme që kur mësojmë për Thorin dhe Odinin ato quhen mitologji Norse, por kur flitet për Zotin apo Allahun këto quhen fe? Cili është ndryshimi ndërmjet Thorit dhe Odinit, dhe Zotit dhe Allahut? Ndryshimi është që shumica e njerëzve në këtë planet e kanë kuptuar që Thori dhe Odini nuk ekzistojnë, ndërkohë që vetëm pak nga ne e kanë kuptuar që edhe ata dy të tjerët janë pjella të fantazisë njerëzore. Është si të thuash: E di që Batmani dhe Supermani nuk ekzistojnë, por unë kam një lidhje të afërt dhe personale me Njeriun Merimangë.” – Dag Soras
Gjatë gjithë historisë së njerëzimit, besimi në perëndi dhe entitete të ndryshme të shenjta ka qenë një pjesë thelbësore e kulturave dhe shoqërive të ndryshme. Hyjnitë dhe perëndeshat janë shfaqur në forma të shumëllojshme, nga Zeusi i mitologjisë greke, të cilin e adhuronin me përkushtim për shumë shekuj, te Odin i mitologjisë nordike, i cili ishte burim frymëzimi për ndërtimin e shoqërive tejet hierarkike. Por ç’ndodh kur njerëzit nuk besojnë më në këto perëndi?
Për të kuptuar këtë, le të shohim disa shembuj nga e kaluara. Gjatë periudhës së Rilindjes në Evropë, besimi në zotat e vjetër grek dhe romak u zbeh në një mënyrë radikale, i zëvendësuar nga besimi i ri në një Zot të vetëm, ashtu siç e kishte shpallur kisha katolike. Në këtë rast, nuk ishte vetëm koha që i “vrau” zotat e lashtë; ishin ndryshimet sociale, politike dhe shkencore që ndodhën gjatë asaj periudhe që çuan në ndryshimin e paradigmës së besimit.
Një tjetër shembull mund të jetë ndryshimi i besimit të popullit aztek në Meksikë. Populli Aztek besonte në një panteon të gjërë zotash, të cilët adhuroheshn me sakrifica dhe ceremoni të ndryshme. Megjithatë, pas pushtimit të Meksikës nga Spanja, kultet e zotave aztekë u zhbënë dhe u zëvendësuan me besimin katolik. Edhe pse koha luajti rol në këtë proces, ishte pushtimi dhe imponimi i kulturës së huaj që çoi në zbehjen e besimit në zotat aztekë.
Kjo na çon tek pyetja e madhe: çfarë do të ndodhë me besimin e tanishëm në Zotin e vetëm, siç e njohim në shumë kultura të sotme? A do ta “vrasë” koha këtë besim, ashtu siç ndodhi me zotat e vjetër?
Për të parashikuar këtë, duhet të shohim trendet aktuale dhe ndryshimet në shoqërinë tonë. Është e qartë se jemi në një epokë të re, ku shkencat po marrin një rol gjithnjë e më të madh në jetën tonë të përditshme. Shumë njerëz, veçanërisht në shoqëritë perëndimore, po i kthejnë shpinën feve tradicionale dhe po kërkojnë përgjigje në shkencë dhe filozofi. Por, kjo nuk do të thotë domosdo se besimi në Perëndi do të zhduket plotësisht. Ka shumë mundësi që do të pësojë transformime, duke u përshtatur me kohën dhe me nevojat e shoqërisë.
Në të ardhmen, mund të shohim një mënyrë më të lirë dhe më personale të besimit, e cila nuk u imponohet njerëzve, por lind natyrshëm nga brenda tyre. Kjo mund të përfshijë një interpretim më simbolik të Zotit, ose madje edhe një kthesë drejt besimeve më panteiste, që e shohin Zotin jo si një entitet të veçantë, por si një forcë e pranishme në gjithë universin.
Pra, në përgjigje të pyetjes nëse koha do të “vrasë” zotat, mbase përgjigja është, “jo, por ajo mund t’i ndryshojë ata, duke i përshtatur me kohën dhe me ndryshimet në shoqërinë njerëzore.’