Morali dhe etika janë atribute njerëzore

“Morali dhe etika nuk rrjedhin nga Bibla, Kurani apo Zoti por nga instiktet mbijetuese. Që nga koha kur njerëzit filluan të jetojnë në grup, taktika më e mirë e mbijetesës ishte të kishje vlerë për grupin. Çdo karakteristikë e padëshirueshme konsiderohej shoqërisht e papranueshme. Kjo është mënyra se si u formuan morali dhe etika. Shoqëria përcakton moralin dhe etikën duke i bazuar ato në trajtimet dhe veprimet të cilat duhet të reciprokohen. Imponimi i besimit tënd (p.sh. mospranimi i homoseksualëve, e besimeve të tjera, të drejtave të femrave, etj.) ndaj të tjerëve është shkelje e të drejtave dhe lirive të individit gjë që ti do ta refuzoje vetë fuqishëm. Nga ana tjetër, është qesharake të mendosh se duhet të kesh frikë ferrin që të jesh i mirë. Duhet të jesh i tillë sepse ashtu dëshiron që edhe të tjerët të sillen ndaj teje.”

Argumenti që tregon se morali dhe etika nuk vijnë nga një Zot a një tjetër

Një nga debatet më të vjetra dhe më të thella në filozofi është se nga ku rrjedhin morali dhe etika. Disa argumentojnë se ato janë të lidhura ngushtë me besimin fetar dhe se njerëzit janë të moralshëm sepse ndjekin udhëzimet e Zotit. Megjithatë, këtu do të argumentojmë se moraliteti dhe etika janë atribute njerëzore që rrjedhin nga natyra jonë sociale dhe nuk kanë lidhje me një zot a një tjetër.

Së pari, morali dhe etika janë të pranishme në të gjitha kulturat dhe shoqëritë, pavarësisht nga besimet fetare. Kjo tregon se ato janë pjesë e natyrës njerëzore dhe nuk janë të varura nga besimi në një zot. Për më tepër, shumë njerëz që nuk besojnë në Zot, ose që kanë besime fetare të ndryshme, kanë vlera dhe standarde morale të ngjashme. Kjo sugjeron se morali dhe etika janë të përbashkëta për të gjithë njerëzit, jo vetëm për ata që besojnë në një zot të caktuar.

Së dyti, morali dhe etika mund të shpjegohen nga natyra jonë sociale. Njerëzit janë qenie sociale që kanë nevojë për të bashkëpunuar me të tjerët për të mbijetuar dhe për të arritur qëllimet e tyre. Kjo kërkon një sistem të rregullave dhe normave që rregullojnë sjelljen tonë ndaj të tjerëve. Këto rregulla dhe norma përbëjnë bazën e morali dhe etikës. Ata na ndihmojnë të bashkëpunojmë në mënyrë efektive dhe të krijojmë një shoqëri të qëndrueshme.

Së treti, morali dhe etika janë të ndikueshme dhe të ndryshueshme. Ata ndryshojnë nga një kulturë në tjetrën dhe ndryshojnë gjatë kohës. Kjo tregon se ato janë të lidhura me kontekstin social dhe historik, jo me një zot të pandryshueshëm. Për shembull, shumë norma dhe vlera morale që ishin të pranishme në shoqëritë e mëparshme, si skllavëria ose diskriminimi i grave, tani konsiderohen të papranueshme. Kjo tregon edhe një herë se morali dhe etika janë të ndikueshme nga ndryshimet sociale dhe kulturore, jo nga udhëzimet e një zoti.

Përfundimisht, argumenti që morali dhe etika janë atribute njerëzore dhe nuk kanë lidhje me një zot është i bazuar në faktin se ato janë të pranishme në të gjitha kulturat dhe shoqëritë, se ato mund të shpjegohen nga natyra jonë sociale, dhe se ato janë të ndikueshme dhe të ndryshueshme. Kjo nuk do të thotë se besimi fetar nuk ka ndikim në moralitetin dhe etikën e individëve, por thjeshtë se ato nuk janë të varura nga ai. Njerëzit janë qenie morale dhe etike, jo sepse ndjekin udhëzimet e një zoti, por sepse janë qenie sociale që kanë nevojë për rregulla dhe norma për të bashkëpunuar me të tjerët.