Tallja e Fesë – Christopher Hitchens

“Tallja e fesë është një nga gjërat më thelbësore… një nga fillimet e emancipimit njerëzor është aftësia për t’u tallur me autoritetin.” – Christopher Hitchens

Një shprehje e urtë thotë se përmes humorit dhe talljes, njeriu arrin të shikojë më tej, të gjejë një perspektivë të re, dhe kjo nuk është më pak e vërtetë kur vjen puna tek tallja e fesë dhe autoritetit. Është e rëndësishme të theksojmë që nuk është fjala për të përbuzur apo përçmimuar besimtarët, por më shumë për një reflektim mbi rolin e humorit dhe talljes si mjete për emancipimin e mendimit.

Gjatë shekujve, njerëzit janë edukuar nëpërmjet dogmave të vendosura nga autoritete të caktuara kryesisht nëpërmjet fesë dhe institucioneve të ndryshme të qeverisjes. Ato kanë përcaktuar normat, rregullat dhe kanë ndikuar tejet në formimin e identitetit tonë si individe dhe si shoqëri. Por, ajo që emancipon njeriun, është aftësia për të reflektuar, për t’i vënë në pikëpyetje dhe për t’i sfiduar këto autoritete.

Tallja e fesë, apo çdo autoriteti tjetër, nuk është vetëm një mjet për t’i sfiduar ata, por është gjithashtu një mjet për t’i kuptuar ata dhe vendin e tyre në shoqëri. Përmes humorit dhe talljes, ne mund të krijojmë një distancë ndaj autoriteteve, që na lejon t’i shohim ato në një dritë të re. Ky distancim na jep hapësirën për të reflektuar dhe për të kritikuar atë që më parë ishte e paprekshme.

Duke u tallur me autoritetin, ne pothuajse e çrrënjosim atë nga baza e tij e paprekshme dhe e bëjmë atë subjekt të diskutimit dhe analizës. Kjo hapësirë e re e diskutimit dhe analizës na lejon të shohim anët pozitive dhe negative të autoritetit, të kuptojmë se si ky autoritet ka ndikuar në jetën tonë dhe të kërkojmë mënyra për të përmirësuar dhe për të krijuar një shoqëri më të mirë.

Por, duhet të jemi të kujdesshëm. Tallja nuk duhet të shndërrohet në përbuzje. Tallja duhet të jetë një mjet për të mësuar, jo një mjet për të përçmuar. Është e rëndësishme që ne të mos e humbim mirësjelljen ndaj njerëzve pavarësisht besimeve të tyre. Kur tallja kthehet në përbuzje, ajo humb fuqinë e saj emancipuese dhe bëhet vetë një formë e autoritetit dhe dhunës.

Emancipimi njerëzor ka të bëjë me lirinë për të menduar, për të vënë në pikëpyetje, për të kritikuar dhe për të kuptuar. Tallja e fesë dhe autoritetit është një mjet që na jep këtë liri. Ajo na jep mundësinë për të sfiduar status quo-në, për të reflektuar mbi mënyrat e tanishme të të menduarit dhe të kuptuarit dhe për të kërkuar mënyra të reja dhe më të mira për të jetuar.

Pra, përfundimisht, tallja e fesë dhe autoritetit është jo vetëm një mënyrë për të sfiduar autoritetin, por është gjithashtu një mënyrë për të krijuar hapësirë për mendimin e lirë dhe kritik. Është një mënyrë për të ndihmuar në emancipimin e njeriut dhe për të ndihmuar në krijimin e një shoqërie më të mirë dhe më të drejtë. Kjo është, në thelb, esenca e talljes me fenë dhe autoritetin – jo thjesht nga dëshira për t’u tallur, por nga dëshira për të krijuar një shoqëri më të mirë dhe më të drejtë.